Δέσμη κινήτρων που θα επιδοτούν το κόστος τόσο των οικοδομικών εργασιών πράσινης αναβάθμισης των κτιρίων όσο και του επιτοκίου λήψης ενός τραπεζικού δανείου μελετά η κυβέρνηση. Πρώτα όμως, το κτίριο θα πρέπει να έχει περάσει από ενεργειακή επιθεώρηση, ώστε να είναι γνωστό ποια σημεία του χρήζουν παρεμβάσεων.
Αυτή ακριβώς είναι και η καινοτομία του προγράμματος (με εξασφαλισμένα πάνω από 50 εκατ. ευρώ) που επεξεργάζεται το υπουργείο Περιβάλλοντος, σε σχέση με εκείνο που είχε ανακοινωθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση, αλλά και τα κατά καιρούς σενάρια που βλέπουν το φως της δημοσιότητας. Το συγκεκριμένο σχέδιο συνδέει τις επιδοτήσεις με τις ενεργειακές επιθεωρήσεις, δηλαδή ορίζει ότι όλα τα προς ένταξη έργα οφείλουν πρώτα να έχουν ελεγχθεί από πιστοποιημένο μηχανικό, με βάση το νέο καθεστώς που εξήγγειλε τη Δευτέρα η υπουργός Περιβάλλοντος Τίνα Μπιρμπίλη, προκειμένου να καταγραφεί η σημερινή κατανάλωσή τους. Το σκεπτικό είναι να επιδοτηθούν οι παρεμβάσεις εκείνες που πραγματικά θα «θωρακίζουν» ενεργειακά ένα κτίριο, όχι εκείνες που επιθυμεί ο ιδιοκτήτης του επειδή απλώς δεν μπορεί να τις χρηματοδοτήσει από την τσέπη του. Αντίθετα, το πρόγραμμα της προηγούμενης κυβέρνησης παρείχε επιδοτήσεις σε δικαιούχους για να αναβαθμίσουν ενεργειακά τα κτίριά τους, χωρίς ωστόσο να υπάρχει ο μηχανισμός που να μετρά προηγουμένως πού ακριβώς αυτά χρειάζεται να ενισχυθούν.
Τριών ειδών εργασίες
Γι΄ αυτό τον λόγο στο κείμενό τους οι επιθεωρητές εκτός από την καταγραφή της ενεργειακής κατάστασης του κάθε κτιρίου, θα εμπε- ριέχουν και συγκεκριμένες προτάσεις αναβάθμισής του για τριών ειδών εργασίες:
τη μόνωση του κελύφους, την αλλαγή των παραθύρων και τζαμιών και την αλλαγή καυστήρα και λέβητα. Όσο για το μέγιστο ποσοστό επιδότησης ανά εργασία, σύμφωνα με το σενάριο, δεν θα υπερβαίνει το 30% του κόστους. Σε δεύτερη φάση, εξετάζεται να επιδοτηθούν επίσης η βαφή τοίχων- ταρατσών με θερμομονωτικά χρώματα (ψυχρά υλικά) και η τοποθέτηση σκιάστρων για τη βελτίωση της θερινής λειτουργίας των κτιρίων.
Το σενάριο προβλέπει ότι θα χρηματοδοτούνται ολόκληρα κτίρια και όχι μεμονωμένα διαμερίσματα, όπως ακριβώς και στο πρόγραμμα της προηγούμενης κυβέρνησης. Όσο για το ύψος της επιδότησης, θα είναι συνάρτηση της επιφάνειας του κάθε κτιρίου. Αναφορικά με τα κριτήρια επιλογής τών προς επιδότηση ακινήτων, θα είναι- όπως και στο αρχικό σχέδιο – να έχουν κατασκευαστεί πριν από το 1980 (τότε δεν υπήρχε ακόμη κανονισμός θερμομόνωσης) και να βρίσκονται σε περιοχές με Τιμή Ζώνης τα 1.500 ευρώ. Σημειωτέον ότι όλα τα προς εγκατάσταση συστήματα και υλικά θα πρέπει να είναι πιστοποιημένα ως προς τα ενεργειακά χαρακτηριστικά τους και υψηλής ενεργειακής απόδοσης. Το κόστος τους θα είναι προκαθορισμένο και μικρότερο των τιμών που ισχύουν κανονικά στην αγορά, βάσει συμφωνιών με τους προμηθευτές τους και τις βιομηχανίες παραγωγής. Δημιουργούνται επίσης βάσει πληροφοριών για τους προμηθευτές, τα συστήματα και τα υλικά, στα οποία θα αναφέρονται τόσο το κόστος όσο και τα χαρακτηριστικά τους και που θα είναι διαθέσιμα στο κοινό.
Η διαδικασία
Η προτεινόμενη διαδικασία είναι μετά το πέρας της επιθεώρησης να εκδίδεται ένα προσωρινό πράσινο πιστοποιητικό. Εν συνεχεία, και με βάση τα αποτελέσματα της επιθεώρησης, ο ενδιαφερόμενος θα καταθέτει τη σχετική αίτηση. Για κάθε επιμέρους τεχνολογία που προτείνεται να επιδοτηθεί στην αίτηση, ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει να αποδεικνύει την ενέργεια που εξοικονομείται. Όλες οι προτάσεις, καθώς επίσης και οι αξιολογήσεις θα αναρτώνται για λόγους διαφάνειας στο Διαδίκτυο. Υπάρχουν επίσης σκέψεις να δημιουργηθεί ένα απλό σύστημα «αυτοαξιολόγησης», ώστε ο κάθε επενδυτής να γνωρίζει από πριν τις όποιες πιθανότητες επιτυχίας της αίτησής του. Μετά την ολοκλήρωση του έργου θα πραγματοποιείται αυτοψία από ενεργειακό επιθεωρητή για τη βεβαίωση της καλής εκτέλεσής του. Σε περίπτωση καλής εκτέλεσης, ο ενεργειακός επιθεωρητής θα εκδίδει το οριστικό πράσινο πιστοποιητικό και η επιδότηση θα καταβάλλεται από τον φορέα υλοποίησης του έργου. Σε περίπτωση κακής εκτέλεσης, ο δικαιούχος θα εισπράττει το ποσό της επιδότησης μόνον όταν συμμορφωθεί με αυτά που προέβλεπε η αίτησή του.
Η αγορά αναλαμβάνει πρωτοβουλίες
Η κινητικότητα που παρατηρείται γύρω από την αναβάθμιση των κτιρίων κάνει ξανά την αγορά να ενεργοποιηθεί. Για παράδειγμα, εταιρείες που εισάγουν θερμομονωτικά χρώματα και ψυχρά υλικά για τοίχους και ταράτσες, αρχίζουν στις αρχές Φεβρουαρίου διαφημιστική καμπάνια για την πώληση των προϊόντων τους με έκπτωση 35% (όση υποσχόταν και το πρόγραμμα «Εξοικονομώ Κατ΄ Οίκον» της προηγούμενης κυβέρνησης που δεν εφαρμόστηκε).
Με τίτλο της καμπάνιας «Αφού το υπουργείο δεν μπορεί, μπορούμε εμείς για σας», διαφημίζουν ότι θα πωλούν τα χρώματά τους έναντι 5 ευρώ ανά τ.μ. τα τρία χέρια (κανονικό κόστος πάνω από 10 ευρώ/τ.μ.).
Αντίστοιχες κινήσεις ετοιμάζουν και εταιρείες από άλλους κλάδους (μονωτικά υλικά, κουφώματα, κ.λπ.), που ευελπιστούν ότι επιτέλους οι κυβερνητικές εξαγγελίες θα συνοδευτούν από πραγματικά κίνητρα.
Επίσης, την εμφάνισή τους πρόκειται σύντομα να κάνουν στην αγορά εταιρείες που παρέχουν καθετοποιημένες ενεργειακές υπηρεσίες σε πολυκατοικίες, καταστήματα, νοσοκομεία, ξενοδοχεία, εμπορικά κέντρα και βιομηχανίες.
Η καινοτομία των εταιρειών αυτών (ΕSCΟ΄s ονομάζονται διεθνώς) είναι ότι τη δαπάνη θα την αναλαμβάνει η εταιρεία μέσω ενός δανείου που θα συνάπτει με τράπεζα. Η επένδυση θα αποπληρώνεται σταδιακά σε βάθος χρόνου, με αμοιβή που θα προσδιορίζεται με βάση την αξία της ενέργειας που εξοικονομεί ο πελάτης από τη χρήση του κτιρίου. Το σχετικό νομοσχέδιο για τη λειτουργία των εταιρειών αυτών είναι έτοιμο και αμέσως μόλις οριστικοποιηθεί ο Κανονισμός Ενεργειακής Απόδοσης Ακινήτων (ΚΕΝΑΚ), θα δοθεί σε διαβούλευση.