– Να τα πούμε;
– Πέστε τα!
Αυτός είναι ο διάλογος των μικρών παιδιών για να αρχίσουν δυνατά να τραγουδούνε τα κάλαντα. Την ονομασία τους, την πήραν από την λατινική λέξη calenda, που διαμορφώθηκε από το ελληνικό ρήμα καλώ. Παιδιά, κατά ομάδες, περιφέρονται στα σπίτια, στους δρόμους, στα καταστήματα και τραγουδούν με ειδικό όργανο το τριγωνάκι, τραγούδια, που αφορούν τα Χριστούγεννα, τη γιορτή της Πρωτοχρονιάς, τη γιορτή του Μ. Βασιλείου και μερικά και τα Φώτα.
Το έθιμο αυτό προϋπήρχε στην Ελλάδα, πριν από την Ρώμη. Τα παιδιά κρατούσαν ένα κλαδί ελιάς ή δάφνης, στολισμένο με καρπούς και άσπρο μαλλί (η λεγόμενη ειρεσιώνη, από το έριο που σήμαινε μαλλί), γύριζαν και τραγουδούσαν και τους έδιναν δώρα.
Μετά, πήρε το έθιμο αυτό και η Ρώμη. Στο Βυζάντιο κρατούσαν ραβδιά, ή φανάρια, ή ομοιώματα πλοιαρίων ή και κτιρίων, στολισμένα και τραγουδώντας, συνόδευαν το τραγούδι με κρούση τριγώνου ή τύμπανου.
Σήμερα ακούμε κάλαντα πολλά και ποικίλα, με πολλές παραλλαγές στα διάφορα διαμερίσματα της χώρας μας. Σε ολόκληρη την Ελλάδα υπάρχουν 14 παραλλαγές στο κλασσικό «Καλήν ησπέραν άρχοντες». Παιδιά αλλά και μπάντες από ενήλικες τριγυρνάνε στους δρόμους με όργανα, όπως βιολιά ακορντεόν και κάνουν πιο ρυθμικούς τους ήχους για να ξεσηκώσουν τον καθένα για τη γιορτή που έρχεται.
Στην σημερινή εποχή τα παιδιά περιμένουν χρηματικά ποσά στο τέλος του τραγουδιού, αν αναλογιστεί κανείς πως παλιά έδιναν κυρίως γλυκά η ζαχαρωτά τώρα τα κάλαντα είναι μέσον για να αγοράσουν παιχνίδια ή ρούχα που επιθυμούν. Αν και οι καιροί δυσκολεύουν,είναι καλό να ανοίξτε την πόρτα σας έστω και σε κάνα δύο παιδάκια. Το άκουσμα των κάλαντων είναι κάτι παραδοσιακό και σε βάζει για τα καλά στο κλίμα των γιορτών, όπως και αν μας έκαναν να σκεφτόμαστε με όλα αυτά που περνάμε ας μην αφήσουμε τα λιγοστά ωραία έθιμα να ξεφτίσουν. Αφήστε λοιπόν να σας «καλαντήσουν» και εσάς το σπιτικό!
Anastasia PoiR